New York’taki tüm restoranların ön camında A-B ya da C harfi görürsünüz. “Sanitary Inspection Grade” denilen bu derecelendirme sistemi nedir ve nasıl çalışır?
“New York bir yeme içme cennetidir” desem eminim bana kimse karşı çıkmaz. Şehirde yaklaşık 25.000 restoran var. Dünyadaki neredeyse tüm etnik mutfakların en iyi örneklerini New York’da tatmak mümkün. Bu mutfakların temizlik denetimi uzun yıllardır yapılıyor. Ancak bundan 7-8 yıl önce New York Belediyesi Sağlık Departmanı bir derecelendirme sistemine başladı. 3 Michelin yıldızlı restoranlardan, sadece dilim pizza satan fast food zincirleri de dahil olmak üzere tüm restoranlar bu sitem ile A,B veya C olmak üzere derecelendiriliyor. Verilen harfin restoranın ön camına asılması zorunlu.
Müfettişler gıda tazeliği, besinlerin uygun ısıda saklanması, mutfak çalışanlarının kişisel hijyeni, aydınlatma, haşarat kontrolü gibi birçok kuralı denetliyor ve puan veriyor.
Buna göre 13 puan ve altında not alan restoranlar –A- puanıyla derecelendiriliyor.
14 ile 27 ceza puanı alan restoranlar B notu alıyor. New York’taki restoranların büyük çoğunluğu bu kategoridedir.
-C- harfi derecesi 28’den fazla sağlık yasası ihlalini gösteriyor. C ile derecelendirilmiş bir restoranda ciddi sanitasyon ihlalleri vardır ve insan sağlığını olumsuz etkileyebileceği anlamına gelir.
Bir restoran B veya C notu alırsa mevcut aksaklıkların düzeltilmesi için işletmeye 1 aylık bir süre verilir ve sürenin sonunda tekrar denetleme yapılır. C’den düşük bir derece yoktur, bunun altındaki restoranlar gereken şartları yerine getirene kadar kapatılırlar.
Sistem -çok tartışılmakla birlikte- uzun yıllardır New York’ta çalışmaya devam ediyor. Müşterilerden bazıları düşük fiyatları nedeniyle C puanını önemsemeyip buralarda karınlarını doyurmaya devam ediyor. Buna karşın birçok bilinçli tüketici potansiyel tehlikelerden korunmak için düşük derecelendirmiş restoranları tercih etmiyor. Birçok kişi de C puanı almış, insan sağlığını açıkça tehdit eden bir restoranın kapatılmak yerine C puanıyla faaliyetine devam etmesini yanlış buluyor.
Diğer yandan yeterli aydınlatmayan bir ampul, doğru yere asılmamış bir havlunun puan kaybına sebep olmasını adil bulmayanlar da var.
Ülkemizde de Sağlık Bakanlığınca düzenli denetimlerin yapıldığını biliyoruz ancak hiçbirimiz dışarıda yemek yerken kapalı kapı arkasındaki mutfakta neler olup bittiğinden haberdar değiliz. Daha da kötüsü restoran hijyeni dendiğinde birçoğumuzun aklına Uğur Dündar’ın mutfaklara ve üreticilere yaptığı baskınlar geliyor.
Benzer bir sistemin ülkemizde de devreye girmesini yürekten diliyorum.
Leave a Reply