LEZZET yemeklerin içindeki gizli düşmandır…

Home / Gastronomi / LEZZET yemeklerin içindeki gizli düşmandır…
LEZZET yemeklerin içindeki gizli düşmandır…

Gastronomi yazılarının olduğu bir sayfada bu başlık kulağa pek hoş gelmiyor, biliyorum. Ancak sosyal sorumluluk gereği belirtmeden geçemeyeceğim 🙂 Az yiyip, çok hareket etmek gerekiyor. Bu çok net!

IMG_4126

Ben ve bu sayfaları okuyan sizler daha iyisini tatmak ve pişirmek için uğraşıyor, ömrümüzü lezzet peşinde koşarak geçiriyoruz. Ama evet lezzet bizim için bir düşman aslında… Öyle bir düşman ki maddi ve manevi birçok nedenle kontrolden çıkıp, bizleri esir alabiliyor. Moralimiz bozuk, canımız sıkkın ve sinirler tepemizdeyken kim bilir kaç kez yeni bir nutella kavanozu açıp dibini görene kadar kaşıklamışızdır. Bu karşı koyamadığımız, ruhumuza lustral etkisi yapan, tek dişi kalmış lezzet adlı canavar hiçbir derde deva da olmuyor. Daha da kötüsü popomuzu büyütüp, depresyonumuzu şiddetlendirmeye yardımcı oluyor çoğu zaman.

IMG_4127

Nedir bu “lezzet”, gelin biraz yakından bakalım…

“Lezzet”i kısaca “ağzımızda algıladığımız tat” olarak tanımlayabiliriz. İnsan dilinin algıladığı 4 temel tat vardır. Tatlı, tuzlu,acı ve ekşi.

IMG_0679

Bence mevsimsel ve taze ürünler kullanılarak, bilen ellerle hazırlanmış her yemek lezzetlidir. İçinde hiç alışık olmadığımız malzemeler kullanılmış dahi olsa, yukarıda söylediğim kriterlere uyan her yemek bir çatal olsun tadılmayı hak eder. Yine bu tanıma uyan her lezzetli yemek aynı zamanda sağlıklıdır.

Şimdi tam burada yemeklerin tadını artıran, çoğunlukla ihtiyacımızdan fazlasını bize yediren, 5. tat olarak bildiğimiz Umami’den söz etmek istiyorum.

Umami, Japon bir bilim adamınca keşfedilmiş 4 temel tatdan herhangi biriyle birleştiğinde lezzeti on kat artıran doğal bir amino asittir. Doğada en yoğun umami, kombu adlı bir yosunda bulunur. Sırasıyla parmesan peyniri, domates salçası, akya balığı, ketçap, shitake mantarı dünyanın en çok umami –glutamat- içeren besinleridir.

L1060969

Yani makarnalarımıza bol bol parmesan peyniri ekleten, patates kızartmasını ketçaba batırtan, bize  “kadında kalça yemekte salça” diye sözler söyleten şey Umami’dir.

Mono Sodyum Glutamat (MSG) ise glutamik asidin bir tuzudur. Birçok işlenmiş gıdada “aroma artırıcı” olarak kullanılır. MSG’nin insan sağlığına olumsuz etkileri olduğu söylense de, bilimsel olarak ispatlanamamıştır. Glutamik asit ve MSG’ler hazır gıdaların üzerinde E620-E621 numaraları ile gösterilir.

Ne? Kimya dersi gibi mi oldu?

Tamam sıkıntı yapmayın… Gidin bir havuç ya da elma alın ve nutelladan uzak kalın 🙂

 

Leave a Reply

Your email address will not be published.